Яқинда Москвада сунъий интеллект тизимига бағишланган биринчи Россия форуми — RAIF (The Russian Artifisial Intellegense forum) бўлиб ўтди. Унда йирик компанияларнинг менежерлари ва IТ-мутахассисларидан иборат 500 нафар иштирокчи йиғилди.

«AiF.ru» нашрига кўра, ақлли машина технологияси ва сунъий интеллект — эртанги эмас, бугунги кун. Улар савдо-сотиқ, суғурта, банк соҳасида, тиббиётда, ишлаб чиқариш саноатида, қўриқлаш ва бошқа ишларда фойдаланилмоқда.

Селфи ёрдамида суғурта

Сунъий интеллектнинг лабораториядан «ташқарига» чиққанига ва муаммоларни амалий тарзда еча бошлаганига анча бўлди. У кўплаб мобил дастурлар ва видеоўйинларга ўрнатилган. Матнлар ва тасвирларни ўқиш алгоритми ҳам сунъий интеллект ёрдамида амалга оширилади. Интеллектуал ёрдамчилар деб аталувчилар оддий саволларга жавоб беришга, латифалар айтиш, интернет тармоғида қидирувларни амалга оширишга ва ўз хўжайинининг хатти-ҳаракатларини таҳлил қилишга қодир. Юзни таниш тизими билан жиҳозланган сўнгги русумдаги смартфонлар ҳам сунъий интеллектдир. Нейрон тармоғида мослаштирилган, яъни инсон мияси тамойилларидан фойдаланган ҳолда ўзини ўзи ўрганишга қодир.

Ўн йилдан сўнг машина одам иштирокисиз қарор қабул қила олади, шунингдек, ўзини ўзи дастурлаштиради.

Майкл Вирт, Америка IT-компаниясининг бизнесни ривожлантириш бўйича раҳбари 

Унга тўпланган мутахассислар одамларни роботларнинг кенг тарқалиши оқибатида юзага келувчи «машиналар қўзғолони» ва ишсизлик билан қўрқитиш ниятида эмас. Улар қўлда яратилган интеллект даромаднинг, хавфсизликнинг ва ҳаётимиз сифатининг ошишига олиб келишини исботламоқда.

Масалан, электроника маҳсулотлари билан савдо қилувчи тармоқда сунъий интеллект харидорлар билан янгича муносабат ўрнатмоқда. У сотиб олинадиган буюмларнинг 70 фоизини олдиндан айтиб беришга қодир. Бунинг ёрдамида компаниялар ўзининг талабгор гаджетларини илгари суришга, сўровларни олдиндан башорат қилишга ва логистикани оптимизациялашга эътибор қаратади.

Суғурта компанияларидан бири йирик йўл-транспорт ҳодисаларини олдиндан айтиб беришга қодир интеллектуал тизимдан фойдаланишга ўтди. У тўловлар хавфи юқори бўлган мижозлар учун суғурта дастурларини яхшилаш имконини беради. Бошқа бир мисол ҳам худди шу соҳага тегишли: селфи орқали тиббий суғурта полисларини сотиш. Сунъий интеллект сизнинг суратингизни тадқиқ қилиб, касалланиш эҳтимоллиги ва таваккалчилик омилларини тақдим этади (масалан, узоқ йиллардан буён тамаки чекишингизни аниқлайди).

Тиббиётда «ақлли» алгоритмлар учун кенг имкониятлар мавжуд. Долзарб муаммо — касалликларни замонавий усулларда аниқлаш. Тиббий кўрикларнинг кўпайиб кетганлиги сабаб шифокорлар уларнинг барчасини ўрганиб керакли ташхисни қўйишга қийналади.

Гаджетлар сони ортмоқда, «EKG»ни таҳлил қилаётган шифокор эса ҳамон чизғичдан фойдаланмоқда. Яқинда ўтказилган тиббиёт хулосаларини тадқиқ қилишда мутахассислар танқислиги юзага келади. Москвада кўзнинг кўриш қобилиятини таҳлил қилишда шу турдаги тизимдан фойдаланилмоқда. У тиббий тасвирлар ёрдамида касалликни аниқлайди.

Анна Дубовик, Москва ахборот технологиялари департаменти вакили 

Бунга онгологик касалликлар орасида ўлимга олиб келиш бўйича биринчи ўринда турувчи ўпка ракини мисол қилиб олайлик. У 80 фоиз ҳолларда сўнгги босқичда, бирор чора ёрдам бермайдиган вақтда маълум бўлади. Тавсия этилган алгоритм — дастлабки босқичда ўлимга олиб келувчи касалликни аниқлаб, компютер томографиясининг қатламли тасвирлари ёрдамида таҳлил қилиш имконини беради. Бу — уч ўлчамли тасвир ёрдамида яратилган катта миқдордаги маълумот. Ўпканинг ҳар бир соҳасига чиқиш орқали пайдо бўлган ўсимтани аниқ аниқлаш мумкин бўлади.

Бир неча йилдан сўнг сунъий интеллект бизнинг барча органларимизни таҳлил қилиб, бутун бошли тиббиёт картасини туза олади. Ташхис қўйиш тезлиги 10 баробарга ўсади.

Полициячиларга ёрдам

Австралияда виноларнинг сифатини яхшиловчи сунъий интеллект тизими яратилган. Дастур вино ишлаб чиқариш жараёнининг барча характеристикаларини инобатга олади (ҳарорат, узумнинг етилиши, ускуналар таъсири), узумзорлардаги датчикларнинг маълумотларини кузатиб бориши ва оптимал иш режасини туза олади. Бу шароб ишлаб чиқарувчиларга вақт ва пулни тежаш имконини беради.

Ратгерс университетида (АҚШ) яратилган алгоритм бир зумда сохта суратни аниқлашга қодир. Сунъий интеллект рассомларнинг барча ишларини диққат билан ўрганиб чиқади (Пикассо, Матисс, Модиляни ва ҳ.к), шундан сўнг ҳеч қандай қийинчиликсиз бошқа буюк рассомларга тақлидан чизилган полотнони топади. Бу, шубҳасиз, музей ходимлари ва полициячиларга қўл келади.

Аммо ҳуқуқ-тартибот ходимларига жиноятчиликнинг олдини олувчи технологиялар кўпроқ фойда келтирмоқда. Чикагода ярим йил ичида қотилликлар сони 33 фоизга қисқарди. Шаҳар полицияси ҳудудлар бўйича ҳар хил статистикаларни таҳлил қилишга қодир алгоритм машинасини хизматга олди. Чикаго кўчаларига отишма овозини аниқловчи сенсорлар ўрнатилди, сунъий интеллект эса мегаполиснинг барча камераларидан келувчи видеолар оқимини кўриб чиқади ва жиноят содир бўлган жойга полициячиларни автоматик тарзда чақиради.